عصر ایران - مرکز پژوهش های افکار عمومی و تحولات اجتماعی دانشگاه تهران با انجام یک نظرسنجی به این نتجیه رسیده است که مردم ایران در عین حال که انرژی هسته ای را برای پیشبرد اهداف کشور مفید می دانند، هر گونه شکست در مذاکرات هسته ای را به پای مذاکره کنندگان ایرانی نخواهند نوشت.

 بر اساس این تحقیق، مردم کشورمان کماکان پیشرفت های کشور در زمینه فناوری هسته ای را از مهمترین دستاوردهای کشور در چند سال اخیر دانسته و بر این باورند که هدف اصلی برنامه هسته ای ایران رفع نیازهای واقعی کشور و نه تقابل با کشورهای غربی می باشد. 

همچنین بر اساس این تحقیق اکثریت قریب به اتفاق (91%) مردم ایران توسعه برنامه هسته ای را برای کشور بسیار با اهمیت ارزیابی می کنند. نکته قابل توجه این است که از بین دلایل ذکر شده برای با اهمیت دانستن توسعه برنامه هسته ای، مردم کشورمان دلایل مرتبط با نیازهای واقعی کشور، نظیر بهره گیری در امور پزشکی، پیشرفت و توسعه اقتصادی، تولید انرژی و برق و افزایش استقلال و خودکفایی کشور را بیش از سایر دلایل ذکر کرده اند. 

نتایج این پژوهش که داده های آن در مهرماه سال 1393 گردآوری گردیده است، بیانگر آن است که درصد قابل توجهی (58%) از مردم ایران در مورد «معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای» یا همان «ان پی تی» آگاهی دارند. نکته جالب توجه این است که که بر اساس تحقیق مشابهی که در ایالات متحده توسط دانشگاه ایالتی مریلند صورت گرفته است، تنها 26 درصد از مردم آمریکا در مورد این معاهده خوانده و یا شنیده اند. همچنین حدود دو سوم (65%) مردم ایران تولید سلاح های هسته ای را برخلاف اصول اسلامی می دانند و بیش از سه چهارم (78%) مردم تصمیم ایران مبنی بر عدم استفاده از سلاح های شیمیایی در زمان جنگ تحمیلی با وجود استفاده رژیم صدام از این نوع سلاح ها را اقدامی صحیح ارزیابی می کنند.

نتایج این پژوهش نشان می دهد که بیش از سه چهارم (77%) از مردم ایران معتقدند که برنامه هسته ای ایران تنها بهانه ای برای اعمال تحریم و فشار علیه کشورمان بوده و تنها حدود 18 درصد دلیل اصلی تحریم ها و فشارهای آمریکا علیه کشورمان را نگرانی آمریکا از دستیابی ایران به سلاح های اتمی ‏می دانند.

طبق اعلام مرکز پژوهش های افکار عمومی و تحولات اجتماعی دانشگاه تهران همچنین نزدیک به سه چهارم (72%) از مردم کشورمان عقیده دارند که اکثر کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل، ایران را تهدیدی علیه صلح و امنیت ‏بین الملل ندانسته و تنها تحت فشارهای آمریکا و برخی کشورهای غربی به قطعنامه های تحریم علیه ایران رای مثبت داده ‏اند.

از این رو اگرچه مردم کشورمان با شفاف سازی در مورد برنامه هسته ای کشورمان جهت رفع نگرانی های احتمالی سایر کشورها و همچنین با انجام بازرسی ها و نظارت های مختلف توسط نهادهای بین المللی مسئول در این زمینه، مخالفت چندانی ندارند، اما با ایجاد تعهداتی که باعث از دست رفتن حقوق هسته ای کشور شده و یا منجر به عقبگرد در دستاورد های هسته ای کشور شود، به شدت مخالفند. به عنوان مثال، 72% مردم با از میان برداشتن حدود نیمی از سانتریفیوژهای فعلی و 76% مردم کشورمان با هرگونه محدود سازی فعالیت های تحقیقاتی هسته ای، حتی اگر این محدودیت ها برای مدت زمان محدودی اعمال گردند، مخالف اند.

در مورد مذاکرات فعلی نیز، اگرچه اکثریت مردم کشورمان معتقدند که تحریم ها باعث ایجاد مشکلات و کمبودهایی برای کشور گردیده است، اما با این وجود، 70 درصد از مردم کشور خواستار دادن امتیازات جدید برای برطرف شدن بخشی از تحریم ها نبوده و مایلند تا توافق برای برطرف شدن تمامی تحریم ها، امتیاز جدیدی به کشورهای1+5 داده نشود.‏ همچنین اکثر (54%) مردم کشورمان برطرف شدن تحریم های سازمان ملل را با اهمیت تر از برطرف شدن تحریم های یکجانبه آمریکا علیه کشورمان می دانند.

در عین حال، مردم کشورمان تحریم های موجود را دلیل اصلی مشکلات اقتصادی کشور نمی دانند؛ به طوری که بیش از یک سوم (36%) از کسانی که وضعیت اقتصادی کشور را بد ارزیابی کرده اند، «سوء مدیریت اقتصادی»، 22% « عدم اتکا به ظرفیت ها و توانمندی های داخلی»، و 14% «مفاسد اقتصادی» را مهمترین دلیل بد شدن وضع اقتصادی کشور معرفی کرده و تنها 25% از مردم «فشارها و تحریم های خارجی» را به عنوان اصلی ترین دلیل بد بودن شرایط اقتصادی کشور مورد اشاره قرار داده اند. همچنین بیش از نیمی از مردم کشورمان عقیده دارند که برداشته شدن تحریم ها، مشکلات اقتصادی کشورمان را تنها تاحدودی کاهش خواهد داد و تنها 38 درصد معتقدند که برداشته شدن تحریم ها مشکلات اقتصادی کشور را بسیار کاهش خواهد داد.

اکثریت چشمگیری (80 درصد) از مردم ایران معتقدند که تحریم ها بر اوضاع اقتصادی کشورمان اثر نامطلوبی داشته است. همچنین حدود 73 درصد از مردم کشورمان بر این عقیده می باشند که اگر کشورمان خواسته های کشورهای 5+1 مبنی بر کاهش ظرفیت غنی سازی را نپذیرد، احتمال دارد تحریم های موجود علیه کشورمان افزایش یابد. اما با این وجود 74 درصد از مردم کشورمان بر این عقیده می باشند که ایران نباید از دستاوردهای هسته ای فعلی ‏خود عقبگرد کند و تنها 18 درصد عقیده دارند که بهتر است کشورمان برای برطرف شدن فشار تحریم ها، قبول کند که از برخی از دستاوردهای ‏هسته ای خود برای مدت زمان مشخصی عقبگرد کند.‏

اکثر مردم کشورمان در مجموع به کشورهای 1+5 و به ویژه به صداقت و حسن نیت آمریکا در موضوع تحریم ها بسیار بی اعتمادند. در حالی که حدود یک سوم از مردم کشورمان اظهار می کنند که به کشورهای 1+5 اعتماد دارند، حدود دو سوم دیگر از مردم کشورمان به کشورهای 1+5 بی اعتماد هستند. 

طبق نتایج این نظرسنجی، حدود 59 درصد از مردم کشورمان بر این باورند که امتیاز دادن ایران در موضوع پرونده هسته ای کشور، بیشتر باعث خواهد شد تا آمریکا در موضوعات دیگر نیز با استفاده از ابزار فشار و تحریم، برای ‏گرفتن امتیازات بیشتر از ایران تلاش کند.‏ در همین راستا، 76% از مردم کشورمان بر این باورند که حتی اگر ایران خواسته های آمریکا در مورد برنامه هسته ای خود را به طور کامل پذیرفته و اجرا کند، باز هم آمریکا به دلایل و بهانه های دیگری به فشارها و تحریم های خود علیه کشورمان ادامه خواهد داد.

دست آخر، بر اساس این تحقیق، اگر مذاکرات فعلی بین ایران و کشورهای 1+5 در مورد برنامه هسته ای ایران به توافقی نهایی منجر نگردد، 46% درصد از مردم، آمریکا، 18% از مردم، کشورهای 1+5 و تنها 7% از مردم کشور، دولتمردان ایران و یا سیاست های آنان را مقصر اصلی شکست مذاکرات قلمداد خواهند نمود.